Bierstad Weesp

Weesp is gebouwd op genot: bier, jenever, sigaren en chocolade. Deze genotmiddelen hebben Weesp groot gemaakt. Het begon bij de eerste brouwerijen, of eigenlijk bij het schone water van de Vecht. Als Weesper bierbrouwerij voelen we ons verbonden met de stad en haar geschiedenis.

Zuivere Vechtwater

Dankzij het opvallend schone Vechtwater wordt in Weesp al zeker sinds 1333 bier gebrouwen. Aan het einde van de middeleeuwen groeit de brouwindustrie hard in de stad, het bier raakt bekend tot ver over de landsgrenzen. Naast bier exporteert Weesp ook haar brouwersvernuft naar tal van steden.

In de zeventiende eeuw, de hoogtijdagen van de Weesper brouwindustrie, produceren de Weespers jaarlijks zo’n 20.000 vaten bier, wat neerkomt op ongeveer 500.000 liter. Ruim dertig brouwerijen boden werk aan meer dan de helft van de inwoners van de Vechtstad. Van het bier werd tien procent door de Weespers zelf opgedronken. De rest werd verscheept naar steden binnen en buiten Nederland.

Amsterdam

Vooral de uitvoer naar Amsterdam levert Weesp veel op. Het oppervlaktewater in de hoofdstad was te vervuild om zelf bier mee te brouwen. Het Weesper gerstenat ging deels mee aan boord van de grote VOC-schepen die de wereldzeeën bevaarden. Het bier raakt bekend tot aan het Spaanse hof.

De brouwerijen in Weesp zijn bijna allemaal in handen van katholieken. Na de Vrede van Münster (1648) blijven er nog maar vijf brouwerijen in de stad over.

Laatste bierbrouwerij

De laatste bierbrouwerij in Weesp sloot in 1920 haar deuren, de in 1863 opgerichte Brouwerij De Leeuw. Deze brouwerij was gevestigd bij de sluis, tegenover de Sint-Laurentiuskerk en brouwde nog bier met Vechtwater.

De Sint-Laurentiuskerk zelf werd op 24 augustus 1876 in gebruik genomen en gewijd aan de beschermheilige van onder andere bierbrouwers. Met een toren van 65 meter is dit nog altijd het hoogste bouwwerk van de stad.

Brouwer keert terug in Weesp

Sinds 4 juni 2009 wordt er door drie broers weer een echt Weesper bier gebrouwen met de naam Wispe. Honderd jaar na het sluiten van de laatste brouwerij opent Wispe in 2020 een eigen brouwerij in de Sint-Laurentiuskerk. Daarmee is een oude Weesper traditie in ere hersteld.

Vlaamsche Doctor

Dat Weesp een lange traditie kent van het brouwen van bier blijkt onder andere uit een handboek uit 1770 – De Koopman: of bydragen ten opbouw van Neerlands koophandel en zeevaart -. Hierin staat beschreven dat Menso van Wesepe, een van oorsprong Vlaming, al in 1333 een bijzonder bier brouwde in Weesp. Dit bier werd verscheept naar tal van plaatsen in de Lage Landen en had de reputatie zieken te genezen. Aan zijn kruidige gerstenat werden geneeskrachtige eigenschappen toegedicht. Menno van Wesepe werd daarom ook wel de Vlaamsche Doctor genoemd. Zijn bier was vooral bijzonder geliefd in de stad Leiden.

Vlaamsche Doctor

Lofzang op bier

Met het zuivere water uit de Vecht en het graan van de omringende weilanden werd het Weesper bier gebrouwen. Vanaf de veertiende eeuw zorgden de brouwerijen en later de jeneverstokerijen voor grote perioden van welvaart in Weesp. De rijke en vaak ook landelijk beroemde brouwersfamilies woonden in de grootste huizen van de stad. De handel langs dit deel van de rivier stond in het teken van bier. Het oudst bekende gedicht over Weesp is een lofzang op dit roemrijke verleden.

Deez’ stad draagt roem op smaak’lijk bier,
En eene scheikunst, die de krachten
Behendig uit het koren haalt:
Een morgendrank, daar veel’ naar trachten.

Gedicht Weesp en bier

De Hooiberg

De Weesper moutmaker Jan Thymansz waagde in 1585 de sprong van Weesp naar Amsterdam. Hij wilde in deze snel groeiende stad de toen zestien brouwerijen voorzien van mout en zo proberen daar een bestaan op te bouwen. Hij vestigde er zijn mouterij De Hooischuur. Niet veel later in 1592 werd begonnen met het zelf brouwen van bier. En met succes, de bijbehorende bierbrouwerij “Den Hoyberch” groeit door de eeuwen uit tot de grootste brouwerij in de Republiek. In 1864 wordt de brouwerij overgenomen door de toen 22-jarige Gerard Heineken, die op dat moment nog helemaal geen brouwervaring had. Het was de start van Heineken, tegenwoordig de op een na grootste bierbrouwer in de wereld.

Brouwerij De Hooiberg

Gebouwd op genot

Weesp is gebouwd op genot. Het zijn immers genotmiddelen die het stadje groot hebben gemaakt. Onder de invloed van bier en jenever, sigaren, brandewijn en chocolade heeft deze parel aan de Vecht haar glans gevonden.

Tussen 1772 en 1776 werd het stadhuis in Weesp gebouwd. Het gebouw aan het Grote Plein is betaald met accijnzen en belasting, geheven op bier en jenever. De Weespers hadden zo hun eigen stadhuis als het ware bij elkaar gedronken. De rijkste bierbrouwers en jeneverstokers zaten in het stadsbestuur. Als je goed kijkt in de burgemeesterskamer in Weesp zie je dat de meeste op schilderijen vereeuwigde voorgangers van de huidige burgervader een wat rode neus hebben. Dit geeft het idee dat ze continu op de hoogte waren of hun handelswaar wel van goede kwaliteit was.

weesp

Herengracht 16

Voordat de Sint-Laurentiuskerk werd gebouwd stond op deze plek de prachtige jeneverstokerij van Jean d’Arrest, gebouwd in de zeventiende eeuw. In 1793 werd de leegstaande stokerij aan de Herengracht aangekocht door de katholieken in Weesp en verbouwd tot kerk. In die tijd mochten kerken aan de buitenkant nog geen katholiek uiterlijk hebben. Pas in 1875 verrees op deze plek de huidige Sint-Laurentiuskerk, waarvan de naamgever de patroonheilige is van onder andere bierbrouwers. In 2014 verliet de parochie de kerk en moest er een nieuwe bestemming voor het gebouw worden gevonden. Waar eerst op de Herengracht een jeneverstokerij stond die werd verbouwd tot kerk, is de kerk nu verbouwd tot bierbrouwerij en jeneverstokerij.

Herengracht

Nieuwsgierig naar meer verhalen over bierstad Weesp? Boek dan een rondleiding en ontdek alles over het rijke bier- en jeneververleden van de Vechtstad. We laten je zien hoe we onze bieren in de Sint-Laurentiuskerk brouwen en de jenever en likeuren van Anker Weesp worden gestookt.

Reserveer een tafel

Winkelwagen

Geen producten in de winkelwagen.