Wil je antwoord op de vraag hoe bier wordt gemaakt en hoe alcoholvrij bier wordt gemaakt? Waarvan wordt bier eigenlijk gemaakt en hoe wordt bier gebrouwen? Aan het einde van dit artikel weet je hoe we dat doen bij de Wispe Brouwerij. Onze brouwmeester Pim legt uit.
Om bier te maken heb je eigenlijk niet meer nodig dan water, mout, hop en gist. Dit zijn de basisingrediënten van bier. Met deze ingrediënten kun je vervolgens eindeloos variëren.
De bieren van Wispe zijn het resultaat van de aandacht die we hebben voor de volgende stappen in het brouwproces.
Graan, zoals gerst en tarwe, kunnen niet direct van het land verwerkt worden in de brouwerij. De graankorrels moeten eerst gemout worden in een mouterij. Dat proces kent vier stappen: reinigen, weken, kiemen en eesten (drogen). Mout kan donkerder gemaakt worden door het op hogere temperatuur te drogen. Door de mout te roosteren kan de smaak verder worden beïnvloed. Lichte moutsoorten worden gebruikt voor de blonde bieren, zoals pils, voor de donkere bieren worden extra donkere moutsoorten toegevoegd. Denk aan een Porter.
Aan het begin van onze brouwdag wordt de mout geschroot. Schroten is het malen of pletten van de mout. Vroeger gebeurde dat op een moutmolen. In Weesp stonden rond 1700 in totaal tien van deze grote molens. Nu schroten we de mout zelf met een eigen kleine molen achterin de brouwerij. Door de moutkorrel te breken kan het daarin aanwezige zetmeel straks beter oplossen in het brouwwater.
Als het brouwwater in onze maischketel de goede temperatuur bereikt wordt de geschrote mout in de ketel gestort. Vervolgens wordt dit beslag (moutpap) in stappen verwarmd. De verschillende temperaturen zijn nodig, omdat enzymen op verschillende temperaturen actief zijn. Deze enzymen zetten zetmeel om in vergistbare suikers. De vergistbare suikers worden later door de gist omgezet in alcohol, de onvergistbare suikers blijven achter als ‘zoetje’ in het bier.
Na het maischen wordt de moutpap gesplitst in een heldere vloeistof, het wort, en de overgebleven vaste bestanddelen, de bostel. Bierbostel bestaat hoofdzakelijk uit de buitenkant van de gebruikte graankorrels, de kaf en is daardoor erg eiwitrijk. Onze bostel wordt opgehaald door lokale boeren die het gebruiken als veevoer. Dit filteren van de moutpap gebeurt in onze aparte filterkuip en noemen we ‘klaren’. De hoeveelheid vergistbare suiker in de wort is bepalend voor het alcoholpercentage van het uiteindelijke bier. Daarom controleert onze brouwmeester Pim de suikerconcentratie. De filtratie wordt gestopt als de gewenste suikerconcentratie is bereikt.
Alle vloeistof die door de filter is gezakt, de wort, wordt direct in onze volgende ketel gepompt, de kookketel. Dan kan het koken plaatsvinden. Tijdens het koken voegen we hop en eventueel kruiden toe. Er zijn verschillende hopsoorten, waarvan alleen de vrouwelijke hop wordt gebruikt. Het zorgt voor het unieke aroma en de bittere smaak, bovendien is het bier hierdoor langer houdbaar (het is een natuurlijk conserveringsmiddel). Onze hop en kruiden komen deels vanaf ons eigen hopveld in Weesp.
De gekoelde wort gaat van onze brouwketels naar de vergistingstanks beneden waar we de gist toevoegen. In onze tanks kan 3.000 liter bier. De suikers worden tijdens de vergisting omgezet in alcohol en koolzuurgas en er komen verschillende smaakstoffen vrij. Het vergisten van onze bieren duurt ongeveer een week, daarna spreken we van jong bier.
Om bier zonder alcohol te brouwen wordt tijdens het brouwproces speciale gist gebruikt en vindt de vergisting plaats bij een lagere temperatuur. Door het brouwproces vlak voor de vergisting van de gistcellen in alcohol af te breken, ontstaat bier zonder alcohol.
Het “jong bier” moet nog een aantal weken nagisten en tot rust komen in lagertanks. Dit heet lageren of rijpen. De gistcellen zakken naar de bodem, waarbij allerlei andere vaste stoffen worden meegenomen. Na het lageren halen we de laatste gist en hopresten uit het bier. Het bier wordt hierdoor mooi helder en gaat in een van onze helderbiertanks
Het bier is klaar om vanuit onze helderbiertank afgevuld te worden op fles en fust. Dat doen we in onze bottelarij. Hier staat een afvullijn die circa 2.000 flessen per uur kan afvullen. Belangrijk hierbij is dat er geen zuurstof in de fles komt. Zuurstof reageert namelijk met bier en beïnvloedt de smaak.
Na het afvullen wordt het bier meteen uitgeleverd aan ons Grand Café en andere horeca en winkels. De rest wordt opgeslagen in onze loods om van daaruit alsnog bij liefhebbers in heel Nederland terecht te komen.
Nu weet je alles over hoe ons bier wordt gemaakt. Tijd om te genieten van Wispe. Proost, namens onze brouwmeester!
Wil je onze Wispe bieren proeven? Kom dan langs in ons Grand Café, in een prachtige neogotische kruiskerk. We geven ook rondleidingen door de brouwerij. Of bestel eenvoudig onze bieren online via de webshop.